XIX. YÜZYILIN SONLARINDA ORDU KAZASINDA MÜSLİM-GAYRİMÜSLİM NÜFUSU VE İLİŞKİLERİ

İlhan EKİNCİ

ÖZET

Osmanlı İmparatorluğu’ndaki nüfus hareketleri, sosyal ve siyasi deği-şimlerle sebep sonuç ilişkisi bakımından bağlantılıdır. Nüfus hareketleri toplumların dönüşümünde daima etkin bir rol oynamıştır. XIX. yüzyılda Ordu’da nüfus yapısını etkileyen en önemli etken göçler olmuştur. XIX. yüzyıl boyunca süregelen bu göç hareketlerinin sebebi ise, sahillerdeki kentleşme ve ticarileşmedir. XIX. yüzyılın ikinci yarısından sonra, kaza halkının ancak yüzde yirmisini oluşturan gayrimüslimlerle Müslüman halk arasındaki ilişkiler, göçler ve dış müdahaleler sebebiyle kırılmaya uğrayacaktır. Osmanlı toplumundaki beraber yaşama tecrübesi, son yıllarında girilen savaşların da etkisiyle zarar görecektir. Sorun gayrimüslimlerin göç ettirilmesiyle sonuçlanacaktır.

Anahtar Sözcükler: Ordu, Nüfus, Müslim ve Gayrimüslim, İç ve dış göç.

 ABSTRACT

The population mobility in the Ottoman Empire is closely linked to social and political changes. The mobility in population always played a major role in the transformations of the societies. In 19th century the major factor that affected the population structure in Ordu was the immigrations. The main reason for the immigration was coastal urbanization and commercial activities. In Ordu, after the second half of the 19th century, the relations between Muslims and non-muslims that consisted 20% of the entire population were hampered due to immigrations and external interventions. Thus, the common culture of living together received great harm, particularly with the effect of wars in the same period. Later on the problem was concluded with the immigration of non-muslims.

Keywords: Ordu, population mobility, immigration.