XIX. YÜZYILIN BAŞINDA TRABZON’DAKİ FRANSIZ KONSOLOSLUĞU: PARİS’İN ASYA KAPISI

Faruk BİLİCİ

ÖZET

Karadeniz her dönemde siyasi ve ticari açıdan batılı devletlerin dikkatini çekmiştir. Özellikle Fransa, Rusya ve İngiltere Karadeniz’de üstünlüğü ele geçirmek için ciddi çıkar çatışmaları yaşamışlardır. Fransa, Rusya ve İngiltere’ye kıyasla bölge hakkında daha az bilgiye sahipti. Fakat Fransa, kendisi ile Karadeniz’de bir rekabeti istemeyen Rusya’ya rağmen, bu bölgeye ilişkin önemli projeler üretiyordu. Bu projeler doğrultusunda Osmanlı Karadeniz’indeki bazı merkezlerde çeşitli konsolosluklar kurdu. Bu konsolosluklar dünyanın dikkatinin devamlı surette Karadeniz’e çekilmesini sağladı. 1802 yılında başkonsolosluk seviyesine çıkarılan Trabzon konsolosluğu da bunlardan biridir. Trabzon’a atanan Pierre Dupré adlı Fransız konsolosun bölgeye ilişkin siyasi, iktisadi ve tarihi izlenimleri şehrin XIX. ve XX. yüzyılın ilk yarısını içeren dönemdeki öne-mini ortaya koyması açısından çok değerlidir.

Anahtar Sözcükler: Karadeniz, Fransa, Osmanlı, Rusya, Trabzon, Trabzon Konsolosluğu.

 ABSTRACT

Black Sea had always attracted western governments attention in the fields of politics and trade. Especially France, Britain and Russia had serious conflicts over the domination of Black Sea. France had less information on the Black Sea in comparison to Russia and Britain. The Russians did not want any competition with the France in Black Sea however, the France was producing important projects about the region. In connection with her aim France established some consulates in the centres of Ottoman Black Sea. Thanks to the consulates Black Sea attracted world’s attention. Trabzon consulate, which was promoted to Head Consulate in 1802, was one of these. Trabzon French Consul Pierre Dugre’s political, economical and historical observations about the city are very important to understand the importance of Trabzon in the 19th and in the first half of the 20th centuries.

Keywords: Black Sea, France, Ottoman, Russia, Trabzon Consulate.