TRABZON VALİSİ HAZİNEDÂRZÂDE SÜLEYMAN PAŞA’NIN MUHALLEFÂTI

Yunus ÖZGER

ÖZ

Samsun’un en tanınmış aileleri arasında yeralan Hazinedârzâdelerden olan Süleyman Paşa, XIX. Yüzyıl başlarında Osmanlı Devleti’nde önemli hizmetlerde bulunmuştur. Onun en önemli vazifelerinden birisi, Trabzon Valiliğidir. Bu süre boyunca Süleyman Paşa, bir yandan Ruslara karşı yapılan mücadelede yer alırken, diğer yandan Tuzcuoğlu Memiş Ağa gibi bir kısım ayân isyanları ile uğraşmıştır. Memuriyeti süresince önemli bir servet de edinen Süleyman Paşa, Samsun, Çarşamba ve Bafra gibi şehirlerde çeşitli mülkler almıştır. Bu çalışmada Süleyman Paşa’nın kısa bir hayat hikâyesi verildikten sonra, muhallefat defteri değerlendirilmiş ve böylece XIX. Yüzyıl başlarında bir Osmanlı valisinin sosyo-ekonomik durumu ortaya çıkarılmış, defterin içeriği ekte sunulmuştur.

Anahtar Sözcükler: Süleyman Paşa, Muhallefat, Trabzon, Samsun

ABSTRACT

Süleyman Pasha, member of a leading family known as Hazinedarzades in Samsun, played an important role in the Ottoman state service in the 19th Century. His one of the most notable duties was his governorship in Trabzon. During his office in Trabzon, Süleyman Pasha fought against the Russians and the local notables (ayan) like Tuzcuoğlu Memiş Ağa. Süleyman Pasha made a considerable fortune through his state service and he bought estates in such cities as Samsun, Çarşamba and Bafra. In this study, a short biography of Süleyman Pasha was given and inheritance register of the Pasha was evaluated. By doing so, it was aimed to reveal socio-economical situation of an Ottoman governor. The ingredients of the records are given in the appendix.

Keywords: Süleyman Paşa, Estate, Trabzon, Samsun