İNGİLİZ BASININA GÖRE BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDA TRABZON’DA RUS İŞGALİ

Muzaffer Başkaya

ÖZ

XIX yüzyıl boyunca uluslararası siyasette yaşanan gelişmeler dünyayı kanlı bir savaşa sürüklemiştir. 1914 yılında patlak veren bu savaşta İttifak bloğu içinde yer alan Osmanlı Devleti, ilk olarak Kafkas Cephesi’nde ileri harekâta geçmiştir. Fakat bu cephede yaşanan başarısızlık ve Osmanlı Ordusu’nun neredeyse yok oluşu Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgeleri’ni savunmasız bırakarak Rus işgaline açık bir hale getirmiş ve neticede 1916 yılında başlayan Rus ilerleyişi sonucunda Trabzon, Nisan 1916’da Rusların eline geçmiştir. Trabzon gibi önemli bir liman kentinin İtilaf Devletleri’nce ilhakı bu bloğun en önemli gücü olan İngiltere’de büyük yankı uyandırmıştır. Zira bölgede bulunan özel muhabirler aracılığıyla savaşı günü gününe takip eden İngiliz basını ve kamuoyu, Trabzon’un işgaliyle yakından ilgilenmiştir. Bu ilginin en somut yansıması ise döneme ait İngiliz gazetelerinde yer alan haber ve makalelerdir. Söz konusu haber ve yorumlarda, Rusların ilerleyişinden takdirle söz edilirken, işgalin Anadolu içlerine kadar genişlemesi gerektiği ve bunun neticesinde doğması muhtemel sonuçların neler olduğu üzerinde durulmuştur. Dönemin İngiliz basınında en fazla yer verilen konulardan biri de Trabzon’daki azınlıkların durumuydu. Zira bu gazetelere bakılırsa şehirde bulunan Ermeni ve Rumlar, Türkler tarafından katledilmekteydi ve Trabzon’da büyük bir insanlık dramı yaşanıyordu. Savaş yıllarının kendine has koşullarında propaganda yöntemlerinin de ihmal edilmediğini gözlediğimiz bu haberler sayesinde uluslararası kamuoyu Osmanlı Devleti aleyhine yönlendiriliyordu.

Anahtar Sözcükler: Bombalama, İşgal, Göç, Ermeni ve Rumlar.

 THE RUSSIAN OCCUPATION OF TRABZON DURING THE WORLD WAR I ACCORDING TO THE ENGLISH PRESS

 ABSTRACT

The remarkable political events of the 19th century led to a bloody world war. In the war that broke out in 1914, the Ottoman Empire as a member of the Allied Troops first fought in the Kafkas Front. Yet, the defeats taken in this front and the fact that the Ottoman Empire was almost to fall caused the eastern Anatolia and Black Sea to be defenseless and open to the Russian Invasion and the Russian invasion that began in 1916 led to the occupation of Trabzon on April, 1917. The Russian occupation of such a major port city as Trabzon had a great impact on England. The English Press was closely involved in the Russian occupation of Trabzon and followed each day every event thanks to the journalists sent there. The most concrete reflection of this period were located in British newspapers and articles. These newspapers were dealing with the Russian occupation with great admiration and appraisals and insisted that these movements should have been done towards the most interior parts of Anatolia and discussed about the probable outcomes of this action. One of the issues that dealt with very often was the status of minorities in Trabzon. According to the newspapers, the Greeks and Armenians living in Trabzon were slaughtered by the Turks and Trabzon was actually witnessing the greatest human tragedy. Thanks to these newspapers that neglected the propaganda methods in the wartime unique circumstances, the whole world was directed against the Ottoman Empire.

Keywords: Bombardment, Invasion, Migration, Armenians, Greeks, Russians, the Allied Troops, England.