İNGİLİZ AMİRALİ SİR ADOLPHUS SLADE’İN TÜRKİYE İZLENİMLERİ

Besim ÖZCAN

ÖZ

Bir İngiliz deniz subayı olan Adolphus Slade, 1827’de kendisinin de içinde bulunduğu İngiliz-Fransız ve Rus müşterek donanmasının Navarin’de bulunan Osmanlı-Mısır donanmasına karşı düzenlediği baskın sırasında Türkleri yakından tanıma fırsatı bulmuştur. İstanbul’a ilk defa 1829 da gelen Slade, 1830, 1831 ve 1832 yıllarında Kaptanpaşa ile Karadeniz’de seyahatte bulunmuş ve memnun olarak ülkesine dönmüştür. İngiliz uzman-ların bahriyede görevlendirilmesi sürecinde kendisi de 1850’de İstanbul’a gönderilmiş ve 1866’ya kadar Müşavir Paşa unvanıyla Türk bahriyesinde önemli hizmetlerde bulunmuştur. Bu süre içinde Osmanlı ülkesini ve toplumunu yakından tanıma fırsatı bulan Slade, Türklere karşı duyduğu sevgiyi, Türk toplumunun misafirperverliğini ve sahip olduğu üstün vasıfları, yazdığı eserlerinde çok güzel bir üslupla ifade etmiştir. Ayrıca Osmanlı idaresinde yaşayan gayrimüslimlerin rahat ve huzur dolu yaşantılarından da örnekler sunarak Türklerin adil idare sistemini de ortaya koymuştur.

Anahtar Sözcükler: Adolphus Slade, Müşavir Paşa, Osmanlı ülkesi, Türk halkı, gayrimüslimler.

BRİTİSH ADMİRAL SİR ADOLPHUS SLADE’S IMPRESSİONS OF TURKEY

ABSTRACT

Adolphus Slade, a British naval officer, found an opportunity to know Turks during an incursion made by the British-French and Russian joint forces, of which he was a part, against the Ottoman-Egyptian fleets in Navarin in 1827. Slade who had visited Istanbul for the first time in 1829, cruised in the Blacksea with Captain Pasha in 1830, 1831 and 1832 and went back to his country with pleasant memories. He was dispatched to Istanbul in 1850 during the commissioning process of the British specialists in the navy, and did important services in the Turkish navy under the title of Müşavir Pasha until 1866. Slade, who then found the opportunity to closely observe the Ottoman country and society, expressed through a sophisticated style his love for the Turks, the hospitality and the exquisite character of the Turkish society. Besides, he gave examples of the comfortable and peaceful lifestyles of the non-muslims living under the Ottoman rule, manifesting the just ruling system of the Turks.

Keywords: Adolphus Slade, Müşavir Pasha, Ottoman country, Turkish people, non-muslims