II. Meşrutiyet Döneminde Dernekçiliğe Taşradan Bir Örnek: TRABZON MUHİBB-İ FEN VE MARİFET GENÇLER KULÜBÜ

Melek ÖKSÜZ

ÖZ

II. Meşrutiyet’in ilânı ile anayasal düzene geçişin sağladığı imkânlar sayesinde dernek kurma özgürlüğü elde edilmişti. Bu nedenle Meşru-tiyet yıllarından itibaren çeşitli amaçlarla pek çok dernek kurulmuştur. Bu dernekler, genelde Osmanlı Devleti’nin ilerlemesine katkıda bulun-mayı amaçlamışlardı. İşte bu amaca yönelik olarak Trabzon’da da 30 Kasım 1908 tarihinde, İhsan Bey’in başkanlığında fikir-eğitim-kültür derneklerinden biri olarak kabul edebileceğimiz, “Muhibb-i Fen ve Marifet Gençler Kulübü” kurulmuştur. Feyz Gazetesi’nde çıkan yazılardan ve verilen haberlerden; kulübün ku-ruluş amacı, Osmanlı Devleti’nin ve Avrupa’nın içinde bulunduğu durum ve kulübün çalışmaları hakkında bilgi edinebilmek mümkün olmuştur. Muhibb-i Fen ve Marifet Gençler Kulübü çalışmalarını eğitim ve kültür alanında yoğunlaştırmıştır ve yaptığı çalışmalarla Trabzon’un eğitim ve kültürel alanda ilerlemesine, halkın bilinçlenmesine ve eğitilmesine kat-kı sağlamaya çalışmıştır.

Anahtar Sözcükler: Trabzon, II. Meşrutiyet Dönemi, Feyz Gazetesi.

ABSTRACT

With the decleration of the Constitution II (1908), people had the right of association due to some constitutional amendments. Thus, a number of associations with various objectives were established during the fol-lowing years. These, in general, aimed to contribute to the development of the Otoman Empire. Just with this purpose in mind, on 30 November, 1908, a group of people established a youngsters’ club of intellect-edu-cation-and culture named “Muhibb-i Fen ve Marifet Kulübü (Young Supporters of Sceince and Education) under the rule of İhsan Bey. Via the articles and news aired in the Feyz Gazetesi (the Feyz News-paper), we had the opportunity to gather information on the objectives and activities of the club and the then conditions in Europe and in the Otoman Empire. The club focused more on educational and cultural activities and hence contributed very much to the people’s self-awareness and improvements in the region in terms of education and culture.

 Keywords: Trabzon, Second Constitutional Era, The Feyz Newspaper.