Kurumsal

Anadolu’da uzun yıllar arkeolojik araştırmalar yapan ve Hititlerin başkenti Hattuşaş’ı ortaya çıkaran ünlü Fransız Arkeolog Charles Texier’in ifadesine göre Trabzon, Anadolu’nun en eski kentlerinden biri olup 1204 – 1461 yılları arasında hüküm süren Komnen hanedanına ait Trabzon İmparatorluğunun da başkentidir. Erzurum Kongresi’nin hazırlayıcıları arasında ön saflarda bulunan Trabzon, ulusal bağımsızlık savaşının da stratejik açıdan en önemli merkezlerinden biridir.

1869’da yayımlanan “Trabzon” adlı gazete ile İstanbul’un dışında gazete çıkaran ilk Vilayet olan Trabzon’da yalnızca savaş yıllarını da içine alan 1908-1928 yılları arasında 50’ye yakın gazete ve dergi çıkmış olması bu kentin kültürel zenginliğinin açık bir kanıtıdır.

Ancak tarih sahnesinde var olduğu günden beri stratejik konumunun da etkisiyle sürekli olarak yabancıların ilgisini çekmiş bulunan Doğu Karadeniz’in bu eski başkenti hakkında ne yazık ki Türkçe’de, yabancı kaynaklarla kıyaslanamayacak derecede az sayıda araştırma mevcuttur. Bu haliyle Trabzon ili araştırılmaya muhtaç önemli bir Anadolu kenti olarak karşımızda durmaktadır.

Veysel Usta ve Kenan Sarıalioğlu tarafından 1999 yılında kurulan “Serander Yayınevi”, işte böyle bir ihtiyaçtan doğdu. Adını, yöremizde tahıl kurutmak amacıyla tamamen ahşaptan yapılmış “serander”den almış bulunan Serander Yayınevi’nin amacı; 4000 yıllık tarihe sahip olduğu bilinen, hinterlandı itibarıyla tarihin her döneminde doğulu ve batılıların ilgi odağı olmuş, imparatorluklara başkentlik yapmış, 19. Yüzyıl Osmanlı Devleti’nin İstanbul’dan sonra en işlek limanına sahip olan, Avrupa kentleriyle karşılıklı turistik vapur seyahatleri düzenlenen, milli mücadeleyi başlatan ve Erzurum kongresini toplayarak Atatürk’ün önderliğinde ulusal kurtuluş savaşına katılan, Cumhuriyetin ilanından sonra Mustafa Kemal Atatürk’ü üç kez konuk etme ve dünyaya önemli mesajlar verdiği bir kent olma onurunu yaşayan ve günümüzde de Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarını kazanmasından sonra batının doğuya açılan kapısı olmakla birlikte yıldızı yeniden parlayan Trabzon’un tarihi, turistik, sosyal, kültürel ve sanatsal açıdan potansiyelini ortaya koymak amacıyla bilimsel araştırmalar yapmak, yaptırmak ve bunları yayımlamak olarak özetlenebilir.  (Zaman zaman Trabzon özelinin dışına çıkılarak genel konulu yayınlar yapılabileceği de kuşkusuzdur.) Trabzon’da bu anlamda kurulan ilk yayınevi olan Serander Yayınevi 1999 yılında faaliyete başladı.

Serander Yayınevi, özellikle bölge tarihine ilişkin yayımladığı ciddi, nitelikli ve bilimsel yapıtlarıyla ulusal yayınevleri arasında kısa sürede kendine özgü bir yer edindi. Çalışmaları ülke içinde olduğu kadar yurt dışından da ilgiyle izlenen yayınevine, çok sayıda yayın başvurusu yapılmasına rağmen yayınevi oldukça seçici ve titiz davranmaktadır.

Yayınevinin temel hedeflerinden biri ve başlıcası; Osmanlı arşiv belgeleri,  Şeri’yye Sicilleri ve Tapu Tahrir Defterleri gibi asli kayıtlardan yararlanılarak bölge tarihinin yazılmasına katkı yapmaktır. Yaptığımız yayınlar ve yayın programımızda bulunan eserlerin yayımlanmasıyla birlikte bir yandan bölge tarihi ciddi bir şekilde ortaya koyulmuş olurken öte yandan Serander Yayınevi kalitesiyle markalaşmış olacaktır.

Serander Yayınevi kurulduğu 1999 yılından 2023 yılına kadar geçen 24 yılda 200′ü aşkın yayın üretmiştir. Bunların 20 adedi sanat-edebiyat türünde eserler olup geriye kalan 180′den fazla kitap Trabzon ve Doğu Karadeniz Bölgesi tarih ve kültürüne dair özgün eserlerdir. Yirmi dört yıllık bir sürede yıllık ortalama 10 kitap yayımlama kapasitesine ulaşmış olan Serander Yayınevi, bu özelliğiyle taşradan yayın yapan bir yayınevi olarak ulusal yayınevlerinin standartlarına ulaşmış bir kurum haline gelmiştir. Ürettiği kitaplar, dünyanın ilk 100 üniversitesi de dahil olmak üzere en önemli kütüphanelerinde yer almakta olup, bu özelliğiyle doçentlik kriterlerinde uluslararası yayınevi niteliği taşımaktadır.

Serander Yayınevi tarafından gerçekleştirilen bir diğer bilimsel çalışma, 6 ayda bir sayı yayımlanan akademik nitelikli ve hakemli Karadeniz İncelemeleri Dergisi’ne sahiplik yapmasıdır. İlk sayısı 1996’da yayımlanan derginin 33. sayısı, 2022 Güz sayısı olarak yayımlanmış olup Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) Doçentlik Başvurularında Yer Alan “ULAKBİM tarafından taranmaktadır. Bu dergi ile özellikle Karadeniz havzasına dair bilimsel çalışma yapan akademisyenlerin çekim merkezi haline gelen Serander Yayınevi, bölgeye dair görsel nitelikli belgesel çalışması yapmak için de hazırlıklarını sürdürmektedir.

Yayınevi, bugüne kadar yayımladığı kitaplarla bir yandan Karadeniz Bölgesi tarihi ve kültürüne dair yapılan ve bir çoğu akademik nitelikli olan kitaplarla okuyucuları buluştururken öte yandan tarih boyunca Anadolu’nun stratejik bir kenti olan Trabzon’da dünyaya açılan pencere olma özelliğini de kazanmıştır.